30 Октябрь 2021
Раёсати молия дар шаҳри Хуҷанд ҷиҳати татбиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2021» аз 20 ноябри соли 2020, №1724 ва қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31 декабри соли 2020, №689 «Дар хусуси тадбирҳои иҷрои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2021» дар нўҳ моҳи соли 2021 як қатор силсила корҳоро ба анҷом расонид.
Дар ин давра ба даромади буҷети маҳаллӣ 182287,4 ҳазор сомонӣ малағҳои андозӣ ва ғайриандозӣ ворид карда шуданд, ки ин нисбати нақшаи аниқшуда 8809,4 ҳазор сомонӣ зиёд ва ё 105,1 фоизро ташкил намуд. Воридоти даромадҳои андозӣ ва ғайриандозии буҷети маҳаллӣ нисбат ба ҳамин давраи соли сипаришуда маблағи 53051,2 ҳазор сомонӣ зиёд мебошад, ки ин 141,0 фоизро ташкил медиҳад. Дар ин давра аз 10 намуди сарчашмаҳои даромадҳои андозии ба нақша гирифташуда, 1 манбаъи воридоти буҷет таъмин нагардид, ки ин аз ҳисоби андоз аз даромад ба маблағи 202,9 ҳазор сомонӣ кам аз нақша мебошанд, ки дар натиҷа ба буҷети маҳаллӣ 202,9 ҳазор сомонӣ маблағ кам ворид гардид.
Дар ин марҳила даромади умумиӣ буҷети шаҳри Хуҷанд ба маблағи 382735,3 ҳазор сомонӣ таъмин гардид, ки ин нисбат ба нақшаи аниқшуда 6999,3 ҳазор сомонӣ зиёд ва ё 101,9 фоизро ташкил медиҳад. Воридоти даромадҳои андозӣ ва ғайриандозии буҷети умумӣ нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта маблағи 113026,0 ҳазор сомонӣ зиёд мебошад, ки ин 141,9 фоизро ташкил медиҳад. Дар ин давра аз 11 намуди даромадҳои андозии ба нақша гирифташуда, 2 манбаъи воридоти буҷет таъмин нагардид, ки ин аз ҳисоби андоз аз даромад ба маблағи 1554,9 ҳазор сомонӣ кам аз нақша ва андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард ба маблағи 5945,6 ҳазор сомонӣ кам аз нақша мебошанд, ки дар натиҷа ба буҷети умумӣ 7500,5 ҳазор сомонӣ маблағ ворид нагардид.
Бақияи қарзи андози андозсупорандагони шаҳр бо назардошти қарзи андози андозсупорандагони калон ба ҳолати 1 сентябри соли 2021 маблағи 18624,5 ҳазор сомониро ташкил медиҳад, ки ин нисбати аввали соли ҷорӣ ба маблағи 921,7 ҳазор сомонӣ зиёд гардидааст.
Қисми хароҷоти буҷети шаҳри Хуҷанд дар нўҳ моҳи соли 2021 ба маблағи 172662,9 ҳазор сомонӣ таъмин гардид, ки ин 99,8 фоизро ташкил намуда барои рушди соҳаҳои иҷтимоӣ алалхусус маориф, тандурустӣ, фарҳанг ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ маблағи 111451,8 ҳазор сомонӣ ва ё 64,5 фоизи маблағҳои харҷгардидаи буҷетӣ равона карда шуда, барои таъмини маблағгузории моддаҳои ҳимояшавандаи буҷет, аз ҷумла барои пардохти музди меҳнат, маблағҷудокуниҳо барои эҳтиёҷоти иҷтимоӣ, стипендия, кумакпулӣ, ҷубронпулӣ ва пардохти хизматрасонии коммуналӣ 88330,8 ҳазор сомонӣ маблағҳои буҷетӣ масраф гардиданд, ки ин 51,2 фоизи хароҷоти умумии буҷети маҳаллиро ташкил намуда, аз ҳисоби пардохти музди меҳнат, маблағҷудокуниҳо барои эҳтиёҷоти иҷтимоӣ, стипендия, кумакпулӣ ва ҷубронпулии аз буҷет пардохтшаванда қарздорӣ ҷой надорад.
Дар нўҳ моҳи соли 2021 барои маблағгузории сохтмони асосии иншоотҳои сохташавандаи шаҳри Хуҷанд 29354,4 ҳазор сомонӣ малағҳои буҷетӣ масраф гардиданд, ки ин таъмини иҷрои нақшаро бо назардошти ворид намудани тағйиру иловаҳо ба андозаи 100 фоиз ташкил медиҳад.
Дар ин давра барои маблағгузории корҳои ободонии шаҳр аз ҷумла, р-ўбучини кўчаҳои марказӣ, аз кўчаҳо баровардани партовҳо, дар майдонҳо шинонидани гулҳои ороишӣ, шинонидани дарахтони ҳамешасабзу ороишӣ, таъмиру азнавсозии роҳҳои дохилӣ, таъмири намои берунаи хонаҳои дар кўчаҳои протоколӣ ҷойгиршуда, фаъолияти бомароми фаввораҳо ва корҳои равшаннамоии кўчаҳо, бо воситаи КВДК “Сарраёсати ободонӣ ва хоҷагии манзилию коммуналӣ”-и шаҳр, ки ҳачун фармоишгари асосии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Хуҷанд оид ба корҳои ободонӣ ба ҳисоб меравад, 30485,0 ҳазор сомонӣ маблағҳои буҷетӣ ба харҷ дода шуданд.
Дар ин давра ҷиҳати таъмини моддаи 16 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2021» ҷиҳати ҳиссагузорӣ ба Фонди стабилизатсионӣ оид ба рушди иқтисодиёт ва мутобиқи талаботи моддаи 20 Қонуни мазкур барои маблағгузории сохтмони иншооти муҳими давлатӣ, аз ҳисоби иҷрои барзиёди нақшаи тасдиқшудаи қисми даромади буҷети маҳаллии шаҳри Хуҷанд, ки маблағи 7834,4 ҳазор сомонӣ жой доштанаш, 20 фоиз ба Фонди стабилизатсионӣ оид ба рушди иқтисодиёт 1566,9 ҳазор сомонӣ ва 5 фоиз барои маблағгузории сохтмони иншооти муҳими давлатӣ 313,4 ҳазор сомонӣ ҳиссагузориҳо саривақт ҳисоб ва равона карда шуданд.
Инчунин, мутобиқи талаботи моддаи 20 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2021» барои маблағгузории сохтмони иншооти муҳими давлатӣ, дар ин марҳила аз ҳисоби маблағҳои махсуси ташкилоту муассисаҳои буҷетӣ, ба истиснои муассисаҳои томактабӣ, таҳсилоти умумӣ, ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, муассисаҳои тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ мувофиқи меъёрҳои муқарраргардида 5 фоиз барои маблағгузории сохтмони иншооти муҳими давлатӣ маблағи 33,3 ҳазор сомонӣ ҳисоб ва равона гардид.
Ҷиҳати таъмини иҷрои қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 апрели соли 2021, таҳти №101, қарори Раиси шаҳр аз 5 майи соли 2021, таҳти №145 “Дар бораи саривақт омода намудани соҳаҳои иқтисодиёт ва иҷтимоиёти шаҳр барои фаъолияти мунтазам ва самарабахш дар давраи тирамоҳу зимистони солҳои 2021-2022” ба тавсиб расонида шуда, эҳтиёҷот ба ангишт дар давраи тирамоҳу зимистони солҳои 2021-2022 барои муассисаҳои соҳаи тиб ба миқдори 432 тонна ва муассисаҳои соҳаи маорифи шаҳр ба миқдори 956 тонна, ҳамагӣ ба миқдори 1388 тонна муайян карда шуда, дар ин давра аз ҳисоби маблағҳои буҷетии соҳаи маорифи шаҳр ба маблағи 691,0 ҳазор сомонӣ барои харидории 993 тонна ангишт равона шуда, аз тарафи муассисаҳои соҳаи тандурустии шаҳр бошад ба маблағи 286,0 ҳазор сомонӣ барои харидории 452 тонна ангиш равона карда шуданд. Дар умуман, барои омодагии соҳаҳои иқтисодиёт ва иҷтимоиёти шаҳр барои фаъолияти мунтазам ва самарабахш дар давраи тирамоҳу зимистони солҳои 2021-2022 аз ҳисоби маблағҳои буҷетӣ ва сарпарастон 1444 тонна ангиштсанг ва 390 метри кубӣ ҳезуми сахт захира карда шуда, таъмини иҷрои нақшаи захираи ангишт ва ҳезуми сахт бо пуррагӣ таъмин гардидааст.
Мувофиқи нақшаи тасдиқшудаи Ҷамъияти «Иттифоқи Чернобил»-и шаҳри Хуҷанд барои соли 2021 ҷиҳати барқарорсозии саломатии 74 нафар иштирокчиёни бартарафкунии садамаи нерўгоҳи барқии атомии Чернобил, дар буҷети шаҳр 261152 сомонӣ маблағ пешбинӣ карда шуда, иҷроиши он 259286 сомониро ташкил дод. Ҳамзамон, дар асоси қарори дахлдори Раиси шаҳр аз ҳисоби маблағҳои озоди буҷети маҳаллӣ, ҷиҳати баргузории чорабиниҳо бахшида ба 35-умин солгарди “Рўзи байналхалқии Ёдбуди шаҳидони садамаҳои радиатсионӣ”, 14,5 ҳазор сомонӣ маблағҳои буҷетӣ ба харҷ дода шуданд.
Ҷиҳати иҷрои қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 декабри соли 2006, №514 «Дар бораи тасдиқи Барномаи беҳтар намудани таъмини аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо оби тозаи нўшокӣ барои солҳои 2008 – 2020» дар буҷети маҳаллии шаҳр дар соли 2021-ум 3000,0 ҳазор сомонӣ, аз ҷумла дар ин давра 1312,9 ҳазор сомонӣ маблағ пешбинӣ гардида, сари вақт маблағгузорӣ карда шуданд. Корҳои обтаъминкунии аҳолӣ дар маҳаллаи Чашма – Арзанаи шаҳри Хуҷанд аз тарафи Маъмурияти корхонаҳои сохташавандаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Хуҷанд дар мувофиқаи бо Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба иҷро расонида шуда истодааст.
Дар шаҳри Хуҷанд 3 лоиҳаҳои сармоягузории хориҷӣ бо маблағи 55,1 млн. доллари ИМА, аз ин ҳисоб 27,8 млн. доллари ИМА малағҳои қарзӣ ва 27,3 млн. доллари ИМА маблағҳои грантӣ мебошанд ва бо кафолати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоби Бонки Аврупоии Таҷдид ва Рушд (минбаъд БАТР) ҷалб карда шуданд, амалӣ гардида истодааст.
Дар 9 моҳи соли 2021, аз рўи Созишномаи қарзии №38746 аз 18 майи соли 2008 (марҳилаи 2) ва Созишномаи қарзии №44753 аз 16 октябри соли 2014 (марҳилаи 3) ва мувофиқи ҷадвали пардохти қарзи навбатии КВДК “Хуҷандобуканал” дар назди БАТР то санаи 15 май 69323 ЕВРО, то санаи 12 феврал ва то санаи 12 август мутаносибан 179819,51 ва 190901,97 доллари ИМА муайян шуда, маблағҳои мазкур аз ҳисоби даромади корхона дар мўҳлатҳои муайяншуда пардохт гардида, ба ҳолати 1 октябри соли ҷорӣ дар назди БАТР қарздории корхона ҷой надорад.
Ҳамзамон, аз рӯи Созишномаи қарзии №46288 аз 24 декабри соли 2015 ва мувофиқи ҷадвали пардохти қарзи навбатии КДК «Нақлиёти мусофиркашон»-и шаҳри Хуҷанд дар назди БАТР то санаи 20 май 690506,78 доллари ИМА муайян ва маблағи мазкур аз ҳисоби маблағҳои буҷети шаҳри Хуҷанд дар мўҳлати муайяншуда пардохт гардида, ба ҳолати 1 октябри соли ҷорӣ дар назди БАТР қарздории корхона ҷой надорад.
Инчунин, аз рӯи Созишномаи қарзии №41769 аз 25 ноябри соли 2011 (марҳилаи 1) ва аз рӯи Созишномаи қарзии №47477 аз 13 майи соли 2016 (марҳилаи 2) ва мувофиқи ҷадвали пардохти қарзи навбатии КВДК «Хизматрасони нақлиёти санитарӣ»-и шаҳри Хуҷанд дар назди БАТР то санаи 20 апрел ва то санаи 4 июн мутаносибан 84332,05 ва 116245,07 доллари ИМА муайян шуда, маблағҳои мазкур аз ҳисоби даромади корхона дар мўҳлатҳои муайяншуда пардохт гардида, ба ҳолати 1 октябри соли ҷорӣ дар назди БАТР қарздории корхона ҷой надорад.
Бояд қайд кард, ки дар семоҳаи чоруми соли 2021 пардохти қарзи навбатӣ дар назди БАТР аз ҳисоби КВДК “Хуҷандобуканал” то санаи 16 ноябр 70,0 ҳазор ЕВРО, КВДК “Хизматрасони нақлиёти санитарӣ” то санаи 20 октябр ва 4 декабр мутаносибан 104,0 ва 141,0 ҳазор доллари ИМА, КДК “Нақлиёти мусофиркашон” то санаи 20 ноябр 1150,0 ҳазор доллари ИМА муайян шуда, аз ин ҳисоб барои пардохти қарзи навбатии корхонаҳои коммуналии шаҳр омодагиҳо рафта истодааст.
Раёсати молияи шаҳр минбаъд низ барои сари вақт маблағгузорӣ намудани муассисаҳои буҷетии аз ҳисоби буҷети маҳаллии шаҳри Хуҷанд маблағгузоришаванда ва назорати маблағҳои харҷгардидаро зери назорати доимӣ қарор медиҳад ва тамоми чораҳои таъхирнопазиро меандешад то, ки маблағҳои буҷетӣ мақсаднок ва сарфакорона ба харҷ дода шаванд.
Абдусалом Бобоҷонзода, сардори раёсати молияи шаҳри Хуҷанд
