(0 овоз, миёна 0 аз 5)

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президанти Ҷумҳурии Тоҷикистон мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни мулоқоту суханрониҳояшон ҳамеша таъкид мекунанд, ки ба қадри тинҷиву амонӣ ва сулҳу осоиштагӣ бирасем. Зеро мо дар ҷаҳоне зиндагӣ дорем, ки бо суръати кайҳонӣ тағйир ёфтаву ҳар лаҳзаву ҳар соат дар ҳар куҷову канори даҳр амалҳои террористӣ сарзада, боиси амну осоиштагии мардумон харобии ин ё он қаламрави давлатҳо.

Пешвои миллат дар мулоқот бо намояндагони ҷомеаи кишвар ба муносибати фарорасии Моҳи Шарифи Рамазон аз ҷумла қайд карда будани дар беш аз сад давлати дунё тақрибан аз 70 миллион нафар одамон ноороми вазъият ба амалҳои террористӣ манзили зист ва Ватани худро тарк кардаанд. Ин рақамҳо бояд моро хушдор созад, ки баҳри ҷиловгирӣ аз ҳама гунна амалҳои террористӣ ҳамеша кӯшиш ба харҷ диҳем. Насли имрӯзу фардои меҳанро бар он тағрибу ташвиқ намоем, ки аз шомил шудан ба чунин равандҳои хатарзо яъне, экстремизму терроризм канораҷӯӣ намоянд. Бояд гуфт, ки мафҳуми терроризм чунон гуногунрангу мураккаб аст, ки ҳатто дар фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ шарҳи онро наовардаанд. Он фақат шарҳ медиҳад, ки террор ин зӯроварии ҷисмонӣ  то (ҷисман нобудкунӣ) нисбати ҳарифони сиёсӣ мебошад. Тибқи иттилои сарчашмаҳо мафҳуми террор аз ҷониби Арасту барои ишора намудани навъи махсуси даҳшат, ки бинандагони фоҷеаро дар театри юнонӣ фаро мегирад, ҷорӣ намудааст.

Дар охирҳои асри 18  якобинчиёни Фаронса мафҳуми «Террорист» ва«терроризм» - ро нисбати худ вале ба маънои мусбат истифода мебаранд. Аммо дар ҷараёни Инқилоби бузурги Фаронса калимаи «террорист» мазмуни таҳқиромез пайдо намуда ба муродифи калимаи «ҷинояткор» табдил ёфт.

Баъдҳо истилоҳи мазкур ба маънои васеътар тафсир ёфта, ҳама гуна низоми ҳукмронии ба ваҳмангезӣ асосёфтаро ифода мекунад. Сипас то замонҳои наздик, калимаи «терроризм» ба маънои хеле васеъ истифода мешуду маънои тамоми навъҳои зӯровариро дошт. Солҳои 70 - уми асри XX ин истилоҳ маънои унверсалӣ пайдо кард ва акнун барои ифодаи зӯоварии ангезанок истифода бурда мешавад. Вале, терроризм ва террористон хеле пеш аз пайдоиши ин истилоҳот падид омаданд. Сарчашмаҳои терроризм дар асрҳои қадим сар заданд, бино бар ин ривояти аҳду қадим «Таврот» дар қаламрави Миср  таби қариб 3 моҳ паи ҳам 10 амали террористӣ анҷом дода шуд, ки дар таърихи бо номи «қатли мисрӣ» маъруфанд. Ин амалҳо барои тарсонидани фиръавн анҷом дода мешавад,ки мардуми яҳудиро ғулом карда буд, аммо халқи Миср ҳамталафоти зиёд дод.

«Терроризм аз поён» бо шаклҳои тамоман гуногун рушд карда, гоҳе раги ҷунбишҳои динӣ ва гоҳе хосияти исёни сиёсию шӯришҳои иҷтимоиро мегирифт.Ба ҳар ҳол, бо асоси калима гуфтан мумкин аст, ки терроризм ҳамчун зуҳуроти оммавии иҷтимоию сиёсӣ дар охирҳои асри 18 пайдо шудааст. Баъзе муҳаққиқони терроршинос пайдоиши онро баоғози инқилоби бузурги Фаронса дар соли 1789 рабт медиҳанд, он вақт аввалин бор терроризм ҳамчун усули амалиёти сиёси ба сифати равишии зӯрона ҳалли масоили сиёсӣ рӯи кор омада аз тарафи инқилобчиёни тундрав барои нобудкунии рақибони сиёсӣ истифода бурда шуд. Терроризм дар аввал кори далерони яккатоз буд, вале дар ними дуюми асри XIX ба кирдори махсуси иҷтимоию сиёсии дорои идеология ҳарфҳои сиёсӣ табдил ёфт. Омили бавуҷудоии созмони гурӯҳҳои ҷангӣ гардид, ки  ошкорову равшан баҳри бо роҳи зӯроварӣ тағйир додани сохти давлатдорӣ меҷангиданд. Дар охири асри  XX терроризм ба омили хеле тавонои ҷиноятӣ мубаддал гашт ва аҳамияти ҷаҳонию байналмилалиро касб намуд.

Терроризм зуҳуроти манфии экстремизм аст, ки пеши мо зери ниқобҳои гуногун ҷилвагар мешаванд ва бархе аз ин ниқобҳо, дар назди нахуст, тамоман бо онҳо иртибот надоранд. Зимнан ин ду зуҳурот чунон серпаҳлӯ ҳастанд, ки ҷузъҳои идеологӣ, динӣ этникӣ ва бисёр паҳлуҳое дигар вуҷуд доранд. Терроризм дар арсаи байналмиллалӣ ва вазъи  ноороми ҷаҳонӣ натанҳо паҳнои мувофиқи худро пайдо карда аст, инчунин бо ғаразҳои эътиқоди динӣ манфиятҳои молӣ ва сиёсат ҳамчун ҷинояти муташаккилона дар шаклҳои гуногун ба давлатҳо ва матзуни инсони зарари оддӣ мерасонад.

Ҳеҷ ақли солим ва маърифати инсони пуштибонӣ ва ҳифзи онро дар ҳеҷ сурат раво намедонад. Мо тоҷикон, ки аз роҳу пуршебу пур фарози таърихи бо паси сар кардани чанги шаҳрванди ба чунин як давлати озоду обод расидем, бояд аз ҳарвақта дида бештар ҳушёру зирак бошем ва Ватани азизи худро аз вуҷуди чунин нохалафон пок нигоҳ дорем зеро таърих дубора моро нахохад бахшид. Тавре Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мегӯянд: «Барои мо терроризм ва тероррист ба худию бегона ҷудо намешавад вай душмани ашаддӣ мебошад ва ислоҳгаро ё хубу бад ҳам буда наметавонад, вай касе ҳаст, ки бо роҳи ҷиноят мақсадҳои нопоки худро амали карда адокарданӣ мешавад, пас вай ҷиноят кор ҳаст, ҷинояткоре, ки ватан дин мазҳаб ва миллат надорад».

Муҳимтарин ишораи Пешвои миллат ҳам дар он аст ки мо дар роҳи ҳимояи Истиқлолияти давлатӣ ва боз ҳам рушду нумӯъ бахшидани низоми идораи кишвари худ ба шаҳру тафсири мухталифи ғаразноки ин зуҳуроти манфии ҷиноятӣ дода нашуда ҳамагуна рӯйпӯшу ниқобҳои онро рӯйаш бардошта вайро ҳамон тавре ки зишт буд ва ғайриқобили қабул аст, муарифӣ намуда ба муқобилаи ҳама якҷой мубориза барем. Зеро терроризм имрӯз натанҳо ба ҳайёти инсонҳо балки ба тинҷию оромии мо ба ободонии хонадони халқ ва соҳибихтиёрии давлат таҳдид дорад. Ҳифз намудани Ватан, дин, ояндаи давлат ва фарзандонамон аз ин зуҳуроти манфии ҷаҳон шуда, имрӯз вазифаи муқаддаси ҳар фарди ҷомеа аст.

Мо кормандони соҳаи тандурустӣ, ки ҳамеша дар ҳифзи сиҳати халқ ҳастем солимии ҷомеа орзуи аввалин дараҷаи мост, солимии ҷомеа тинҷиву оромӣ, сулҳу амонӣ, ваҳдату ягонагӣ ва ободию осоиштагӣ марбут аст.

М. Ғаффорова,
сардухтури Маркази саломатии
№3-и шаҳри Хуҷанд