20 Апрель 2018

Арсаи ин хокдон пасту баланде беш нест,
Сел агар аз кӯҳ меранҷад, ба ҳомун меравад.

Бале, ин хокдон ин замин пастию нишебиҳои зиёде дорад. Селе, ки меборад, тамоми рӯи заминро фаро мегирад. Имрӯз сели падидаҳои номатлубу хатарнок- Экстремизм ва терроризм дар Ховари Миёна, Африқои Шимолӣ, ҷомеаи Тоҷикистон ба хатари аввалиндараҷа табдил ёфта, ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш андохтааст.

Ифродгаройӣ, тундравӣ аз рӯи мазмуни динӣ ва дунявӣ ва аз рӯи зуҳурот ҳудудӣ, минтақавӣ ва байналмилалӣ шуда метавонад. Ифодаи ифродгароӣ хеле решадор аст, он ҳеҷ гоҳ ҳудуд ё дину миллат надорад ва ҳудуди ягон мамлакатро эътироф намекунад. Ҳамин ҷанбаи ифродгароиро дар паёми худ Асосгузори сулҳу ваҳдатӣ миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин баён намудаанд: “Ман чандин маротибааз минбарҳои Созмони Милали Муттаҳид ва дигар ташкилотҳои бонуфузи байналмилали таъкид карда будам, ки террорист ватан миллат ва дину мазҳаб надорад. Гузашта аз ин, зуҳуроти даҳшатноку нафратовари терроризм, ки аксаран таҳти шиорҳои диниву мазҳабӣ сурат мегирад, баръакс, азҷониби душманони ин дини муқаддас роҳандозӣ шуда, аз ваҳшонияти асримиёнагии террористӣ, пеш аз ҳама, кишварҳои исломӣ ва мусулмонони сайёра зарар мебинанд. Экстремизм ва тероризм аз мафҳумҳоеанд, ки дар дунёи имрӯза вирди забони имрӯза шудааст ва ин ду мафҳум ба ҳам пайваст мебошад. Равнақу ривоҷи экстремизм дар ниҳояти кор ба терроризм меорад. Истилоҳи “терроризм” аз калимаи лотинии “terror” маншаъ гирифта, маънояш (тарс, ва ваҳм) аст Террористон мехоҳанд, мақсаду мароми худро бо роҳи зӯроварӣ, куштор ва тарсу ваҳм амалӣ созанд. Чӣхеле ки дар Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон омадааст: “Мақсади ибтидоии терроризм халалдор сохтани амнияти ҷамъиятӣ, тарсонидани одамон, ба воҳима ва таҳлука овардани аҳолӣ буда, тавассути он фишор овардан ба мақомоти давлатист. Чунин ҳаракатҳо мақсади ниҳоии ҷинояткорон дар маҷбур сохтани мақомоти давлатӣ барои қабули қарори ғайриҳуқуқӣ мебошад, ки ба манфиати онҳост ва ё бо мақсади резонидани обрӯ ва манзалати мақоми давлатист.”

Бо назардошти вазъи ҷаҳони ҳозира ва шаклҳои зуҳури ин падидаҳои номатлуб аз рӯи хусусияташ гуногунҷабҳа буда, дардавраи ҳозира дар чунин шаклҳо зуҳур мекунад: ин фиҷор намудани фурудгоҳоҳҳо, ҷойҳои серодам, барҳам додан ва валангор намудани объектҳои махсусан муҳими стратегӣ; ба роҳи зӯрӣ ба гарав гирифтани одамон; дар зеҳни мардум ворид намудани тарсу ваҳм ва нобоварӣ ба фардои ҳаёти осоишта ва ғайра.

Намуди дигари амали террористӣ таҳдиди куштан ва нобуд кардани ходимони давлатӣ ва сиёсӣ мебошад.  Дар ин амалиёти террористӣ аз мансабдорон ва ё ҳукумат талаб карда мешавад, ки ин ё он шахсро аз мансабаш дур кунанд ва қабули ин ё он қонунро ба таъхир гузоранд. Дар сурати иҷро нагардидани хоҳиши худ онҳо ба ҳар роҳу восита таҳдиди куштану несту нобуд кардани ходимони сиёсӣ ва давлатиро идома медиҳанд. Ин намуди амали террористиро барои тағйир додани сохти давлатдорӣ низ истифода мебаранд.

Намуди дигари фаъолияти эктремистӣ ташвиқоти амалиёти террористӣ мебошад. Ин амал бевосита дар он ифода мегардад, ки баъзе давлатҳо дар таъсис додани ташкилотҳои террористӣ мусоидат мекунанд, дигар давлатҳо бошанд чунин ташкилотҳоро дар қаламрави худ ҷойгир карда, бо маблағҳои калони пулӣ сарпарастӣ мекунанд. Инчунин ин ташкилотҳо аз ҷониби созмонҳои ғайридавлатии байналмилалӣ ҳамчун нерӯи пуштибони озодиҳои шаҳрвандон ва равандҳои демократӣ эътироф мешаванд ва ҳатто баъзе давлатҳо онҳоро ба расмият мешиносанд. Дар асл онҳо дарҳудуди давлатҳои бегона бо роҳи амалҳои террористиву экстремистӣ ба сохти давлатдории миллату Ватани худ таъсири манфӣ мерасонанд. Аз ҷумла, ба ташкилотҳоиба ном исломӣ, ки ба дини мубини ислом ҳеҷ иртиботе надоранд, созмонҳои ДИИШ, Ҳаракати исломии Ӯзбекистон, ал-Қоида ва ғайраҳо шомил мебошанд. Ба ҳайати ин созмонҳо шахсоне дохил мешаванд, ки дар ҳудуди давлати хеш ҳамчун ҷинояткор дар ҷустуҷӯ қарор доранд ва ё ҷавононе, ки ҷаҳонбинии маҳдуд доранд ва аз дину оини аслии хеш дур гашта, ба дигар равияҳо дода шудаанд.

Бояд гуфт, ки Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳанӯз солҳои навадуми асри гузашта ба рӯйдодҳои фоҷиа бори муқовимат ба экстремизм ва терроризм рӯ ба рӯ шуда, талафоти зиёди ҷонӣ дода буд.

Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар арсаи байналмилалӣ дар самти мубориза бар зидди зуҳуроти терроризм ва экстремизм чун як иштирокчии фаъол мешиносанд ва пешниҳодҳояшро арзёбӣ мекунанд. Дар таърихи на он қадар тӯлонии худ дар шароити соҳибистиқлолӣ мақомоти қудратии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мубориза бар зидди ин зуҳуроти номатлуб даст боло гашта. Имрӯзҳо низ муборизаро давом дода истодаанд. Имрӯз, воқеан терроризм ва экстремизм ҳамчун вабои аср ба амнияти ҷаҳон ва ҳар як сокини сайёра таҳдид, карда, барои башарият хатари накамтар аз силоҳи ядроиро ба миён овардааст. Ҳарчанд мубориза бо терроризм ва экстремизм вазифаи асосии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои қудратӣ мебошад, ҳамзамон дар ин ҷода дастгирии ҳаматарафаи тамоми шаҳрвандон зарур аст. Инчунин барои мубориза бурданд бо экстремизм ва терроризм бояд ҳамаи ҷомеа масъулиятшинос бошанд, бо сохторҳои қудрати ҳамкорӣ намоянд ва мардумро аз таъсирӣ ин вабои аср эмин нигоҳ доранд.

Зеро, чӣ хелеки мегӯянд, саодати зиндагӣ, осоиштагӣ, шукӯҳи зиндагӣ на дар андеша, балки дар амал аст. Аз ин рӯ, мо ҳама якҷоя бар зидди ин қувваҳо ва бартараф кардани онҳо бикӯшем, якдилу якрӯ ва якмаром бошем, то зиндагиамон ободу осуда ва кишварамон гул-гул шукуфон бошад.

Ҳуснат ба иттифоқи малоҳат ҷаҳон гирифт,
Оре, ба иттифоқ ҷаҳон метавон гирифт.

Ҷомеаи омӯзгорни
МТМУ №3-и шаҳри Хуҷанд